طرح فهام (طرح ملی فراسامانه هوشمند اندازه‌گیری و مدیریت انرژی) از سال ۱۳۸۹ با اخذ مجوز از شورای اقتصاد و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی به عنوان طرح ملی تعریف شد، در ابتدا مباحث اولیه برای ۲۰ میلیون مشترک صورت گرفت تا کنتورهای برق آن‌ها هوشمند شود، اما با محدودیت منابع شورای اقتصاد و سازمان مدیریت اعلام کردند که این طرح در فاز نخست با تعویض یک میلیون کنتور و هوشمند شدن آن‌ها کار آغاز شود.

هرچند که اجرای این طرح مطابق برنامه پیش نرفت اما از سال گذشته عزم جدی برای پیشبرد اهداف این طرح ایجاد شده به طوری که پیش بینی شده است سالانه حدود دو میلیون کنتور برق هوشمندسازی شود. هر سال بالغ بر یک میلیون مشترک جدید به مجموع مشترکان صنعت برق اضافه می شوند که طبق برنامه ریزی های صورت گرفته تمام مشترکان جدید باید مجهز به کنتور هوشمند شوند و به همین میزان نیز سالیانه کنتورهای فرسوده به کنتورهای هوشمند تعویض می شوند.

آنطور که هادی مدقق مدیر کل دفتر هوشمندسازی و فناوری های نوین شرکت توانیر اعلام کرده طبق مصوبه قانون بودجه سال ۱۳۹۹ صنعت برق موظف است که بخشی از مشترکان پر مصرف را به کنتور هوشمند مجهز کند که اگر این برنامه ها کنار هم بگذاریم می توانیم بگوییم که سالیانه حدود ۲ میلیون مشترک را از به کنتورهای هوشمند مجهز خواهیم کرد.

وی با تاکید بر اینکه برنامه های هوشمندسازی در طرح شرکت های توزیع هوشمند، مشتری هوشمند و حاکمیت هوشمند تعریف شده است، اظهار کرد: این سه بخش که جزو نقشه هوشمندسازی راه صنعت برق بوده را در راستای برنامه های تحول دیجیتال در صنعت برق دنبال می کنیم که هدف اصلی شفاف سازی و تا حد امکان غیر حضوری کردن خدمات مشتریان بوده و برای این مهم ۲۴ برنامه مدون شده است.

در این بین برای استان تهران نیز برنامه هایی از سال ها قبل برای این منظور تدوین شده است تا جایی که طبق اعلام کامبیز ناظریان سرپرست شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ در راستای اجرای طرح‌های مرتبط با هوشمندسازی شبکه توزیع برق، با نصب بیش از ۱۵۰ هزار کنتور هوشمند نسل جدید، مصرف برق مشترکان خانگی و تجاری پرمصرف نیز در کلان شهر تهران از راه دور رصد و پایش خواهد شد.

مسعود عزیزی معاون فروش و خدمات مشترکین شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ نیز در این رابطه اعلام کرده است که نصب این دسته از لوازم اندازه‌گیری در قالب طرح ملی فراسامانه هوشمند اندازه‌گیری و مدیریت انرژی(فهام) منجر به مدیریت هرچه دقیق‌تر بار شبکه توزیع برق کلان شهر تهران به‌ویژه در فصول پرچالش و زمان‌های پربار شده و تاثیر قابل ملاحظه‌ای در تسهیل فرآیند تحلیل بار شبکه و تصمیم گیری‌های مرتبط با کنترل پایداری شبکه توزیع برق شهر تهران خواهد داشت.

هوشمندسازی درواقع استفاده از فناوری های روز در حوزه فناوری اطلاعات بوده، نتیجه اصلی هوشمندسازی بحث افزایش بهره وری، سلامت اداری، کاهش تلفات و مباحث زیست محیطی است، همچنین این موضوع موجب افزایش خدمات غیرحضوری و افزایش رفاه مشترکان نیز می شود.