بانک مرکزی روز گذشته در بخشنامه‌ای بانک‌ها را از بلوکه کردن بخشی از مبلغ وام یا اخذ سپرده به عنوان وثیقه منع کرد . این بخشنامه که برای چندمین بار اعلام می شود، با واکنش‌ها و سوالاتی از سوی مشتریان همراه شده است، چراکه همچنان پاسخ برخی بانک ها به متقاضیان دریافت تسهیلات و همچنین بررسی های میدانی از برخی شعب بانکی حاکی از این است که متقاضی باید برای دریافت تسهیلات مبلغی را به صورت قرض الحسنه طی مدت مشخصی نزد بانک مربوطه سپرده گذاری کند یا بخشی از تسهیلات پرداختی تا پایان تسویه وام، نزد بانک بلوکه می ماند.

در این زمینه، یکی از وام‌گیرندگان اظهار کرد که از بانکی ۲۰ میلیون تومان وام گرفته اما ۲۰ درصد از این مبلغ نزد بانک بلوکه شده است.

همچنین، متقاضی دیگری عنوان کرد که از یکی از بانک ها ۶۰ میلیون تومان وام گرفته اما ۱۶ درصد این مبلغ نزدیک به ۱۰ میلیون تومان، نزد بانک بلوکه شده است. نکته حائز اهمیت در این زمینه این است که بانک نگه داشتن این بخش از وام را بلوکه کردن نمی‌داند و آن را تحت عنوان «ضمانت ریالی» اعلام کرده است. این در حالی است که بانک مربوطه علاوه بر این مبلغ، سفته و یک نفر ضامن نیز از متقاضی دریافت کرده است.

از سوی دیگر، مشاهدات میدانی از برخی شعب بانک‌ها برای وام دادن بیانگر این است که طی بازه سه تا شش ماهه باید حداقل و حداکثر تعیین شده‌ای را در بانک سپرده کرد تا بتوان وام گرفت. به عنوان مثال، بر اساس طرح‌ وام دهی یک بانک، حداقل باید سه تا ۱۲ ماه ۱۰ میلیون تومان در حساب پس انداز کرد تا بتوان هشت تا ۲۰۰ میلیون تومان تسهیلات گرفت.

البته متقاضیان باید بدانند اگر بانک به سپرده مربوطه سود بپردازد، پرداخت وام از این طریق مشکلی ندارد؛ در غیر اینصورت این موضوع تخلف است.

این موارد اعلامی و مشاهده شده در حالی است که بانک مرکزی در بخشنامه خود به بانک‌ها اخطار داده ” در صورت تداوم تخلفات، مشمول اقدامات نظارتی و طرح در هیئت انتظامی بانک‌ها خواهند شد”.

بنابراین، باید دید بخشنامه و اخطار دوباره بانک مرکزی چقدر می‌تواند بانک‌ها را از بلوکه کردن بخشی از وام یا اخذ سپرده به عنوان وثیقه نقدی منع کند؟