نام کتاب: بررسی حکم شرعی دشنام و بهتان

نویسنده: سید حسن خمینی

ناشر: موسسه چاپ ونشر عروج( وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س))

چاپ: اول سال ۱۴۰۰

قیمت: ۹۸۰۰۰۰ ریال

در سال های گذشته مباحثی درسلسله درس های خارج فقه مطرح شده که آن ها با عنوان کلی تر” فقه هنر” دسته بندی شده که مباحث غنا، مجسمه سازی، نقاشی و حفظ آثار تاریخی و برخی از احکام فیلم، شعر، رقص و اختلاط زن و مرد و تشبّه ایشان به یکدیگر را در بر می گرفت. در این مباحث البته” مدح من با یستحقّ المدح” و ” دمّ من لا یستحق الذمّ” را هم به طور مفصّل بحث شده است. نا گفته پیداست که در بحث هنر،مسئله ی طنز نیز مطرح است که پیوندی با بحث استهزاء دارد، به همین جهت به بررسی فقهی حکم استهزاء نیز مبادرت شده است.و از همین جا بود که بحث سبّ و دشنام نیز مورد توجّه قرار گرفت چرا که در مواردی این رذیله ی اخلاقی می تواند دیوار به دیوار بحث استهزاء باشد.

و آن چه اکنون در دست شماست متن درس های مرتبط با موضوع دشنام است و امیدوارم که مباحث دیگر “فقه هنر” – که تدریس آن ها پایان یافته و صوت آن ها موجود می باشد – نیز در آینده تنظیم شود و به صورت مکتوب تقدیم اهل فن قرار گیرد.

هم چنین نکته ای که باید در این مقدمه مورد توجّه قرار گیرد، آن است که در مباحث فقها، بحث “بهتان به اهل بدعت” پیوند خاص با ” دشنام به ایشان” دارد؛ چرا که روایتی از داود بن سرحان- که البته خواهیم گفت دچار کژفهمی شده است،- به مستندی برای حکم جواز در هر دو مورد تبدیل شده است. همین مسئله باعث شد تا به بحث ” بهتان به اهل بدعت” پرداخته شود و موضوع در ضمن مباحث سبّ و دشنام بررسی شود.

در مجموع،مکتوب پیش روی شما، تنظیم شده ی مباحثی است که در طول سال تحصیلی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ در حوزه ی علمیه ی قم ارائه شده است. پایه ی بحث های فقه همانند اکثر بزرگان معاصر براساس مباحث کتاب مکاسب محرمه شیخ انصاری است که البته با اندکی تغییر و انتخاب موضوعات متناسب با یکدیگر، آن ها دسته بندی شده و مورد بحث قرارگرفته است.