حسین امیرعبداللهیان در گفت‌وگویی با شبکه تلویزیونی روسیه ۲۴ در سفر اخیرش به مسکو در پاسخ به این سوال که دیدار او با سرگئی لاوروف همتای روسی‌اش چگونه بوده است، گفت: گفت‌وگوی خوبی داشتیم. تمامی مسایل و موضوعاتی را که لازم بود صحبت کنیم مرور کردیم و همه پرونده‌ها را مورد بررسی قرار دادیم. تایید کردیم روابط دو کشور در سطح سیاسی در سطح ممتاز است، تایید کردیم که روابط دو کشور در تراز استراتژیک قرار دارد و توافق داشتیم رهبران دو کشور اراده جدی بر تقویت و گسترش روابط دارند. در همین رابطه از یک‌دیگر انتقاد کردیم که تا کنون نتوانستیم نیت خوب رهبران را به طور کامل اجرا کنیم.

امیر عبداللهیان افزود: کارهای بسیاری به ویژه در بخش اقتصادی وجود دارد که باید آن‌ها را انجام دهیم، تاجرین دو کشور زمینه‌‎ها و پروژه‌های بسیاری برای همکاری دارند. من امروز با همکار روسی خود موانع اجرای این اقدامات را بررسی کردم. پاندمی کرونا بدون تردید این تدابیر را با مانع مواجه کرد و توافق کردیم کارهای عقب‌مانده را جبران کرده و با سرعت به پیش رویم.

او ادامه داد: درباره قفقاز جنوبی، افغانستان، یمن، بحرین، سوریه و در موضوعات بین‌المللی موضوع هسته‌ای و مذاکرات وین، گفت‌وگوها و مشورت‎های سازنده‌ای داشتیم. آقای لاوروف دیپلمات با تجربه‌ای است و نقش ایشان در توسعه همکاری‌ها نقش مهمی است. از دیدگاه مثبت ایشان نسبت به روابط آینده بسیار خرسندم. ما نیز به نوبه خود تلاش خواهیم کرد در تمامی عرصه‌هایی که بررسی کردیم به پیش‌رفت دست یابیم. ما در وزارت خارج دو کشور تلاش می‌کنیم همه وزارت‌خانه‌هایمان را فعال کنیم، تلاش می‌کنیم بحث کمیسیون را فعال کنیم، بخش‌های گردشگری و فرهنگی را فعال کنیم. اگر بخواهم واژه بگویم، اسم مشخصی را به عنوان هدف این سفر از آن یاد کردیم، ما در این سفر توافق کردیم یک جهش در روابط دو کشور ایجاد بشود، جهشی که یک تحولی در روابط ایجاد کند، نگاه بلند مدت به روابط داشته باشد و بتوانیم بگوییم دو وزیر خارجه و دو دولت در مسیر درست نیت و اراده رهبران دو کشور در حال حرکت هستند.

وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به سوال دیگری درباره این که از نظر او با توجه به تنش‌های موجود در منطقه قفقاز جنوبی و مناقشه‌ای که میان آذربایجان و ارمنستان وجود دارد، برای برقراری صلح و آرامش در این منطقه چه باید کرد، گفت: از اولویت‌های سیاست خارجی دولت جدید ایران تمرکز بر همسایگان از جمله همسایگان شمالی است. آذربایجان و ارمنستان دو همسایه خوب جمهوری اسلامی ایران هستند. اولا ما نمی‌توانیم با یکی علیه دیگری کار کنیم. عنوان سیاست خارجه دولت ما، «سیاست خارجی متوازن» است، یعنی ما در راستای منافع مشترک جمهوری اسلامی ایران با آذربایجان و منافع مشترک جمهوری اسلامی ایران با ارمنستان مناسبات دو کشور را تنظیم می‌کنیم. همان طور که اخیرا همکار من وزیر امور خارجه ارمنستان به تهران سفر کرد، این فرصت وجود دارد که وزیر خارجه جمهوری آذربایجان هم به تهران سفر کند. من به پایتخت‌های هر دوکشور در زمان مناسب خودش سفر خواهم کرد.

او همچنین در این راستا گفت: من در نیویورک برای این که دوستی و همسایگی ایران را نشان بدهم، در محل نمایندگی جمهوری آذربایجان نزد سازمان ملل حضور یافتم و البته گفت‌گوی دوستانه و صریحی را با همکارم وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان داشتم. ما در ارتباط با منطقه قفقاز جنوبی چند نگرانی داریم، نگرانی اول این که برخی از مداخلات خارجی منطقه را به سمتی می‌برد که ژئوپولیتیک منطقه تغییر کند، مرزها تغییر کنند، گذرگاه‌های مرزی بسته بشوند و یا جابه‌جا بشوند. در عین حال تروریست‌ها در منطقه حضور دارند. از زمانی که جنگ در قره باغ شروع شد، تروریست‌ها وارد منطقه شدند. این موضوعی است که در ملاقات‌های دیپلماتیک میان ما و مقامات آذربایجان مطرح شده و هفته‌ها قبل به ما قول دادند اقدامات لازم جهت پاکسازی منطقه از تروریست‌ها را به عمل آورد، همچنین رژیم صهیونیستی اقدامات تحریک‌آمیزی را در منطقه ما از طریق خاک آذربایجان شروع کرده.

رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان علاوه بر این مطرح کرد: معتقد هستیم مسائل منطقه را باید اهل منطقه حل بکنند، مداخلات خارجی نباید در منطقه وجود داشته باشد و بر مبنای دوستی و همسایگی بایستی روابطمان را تنظیم کنیم. مایلم تاکید کنم دولت ایران و آذربایجان پیشینه و عمق روابط دیرینه فرهنگی و دینی دارند و این یک سرمایه بزرگ در روابط ماست و لذا در سطح سیاسی باید مسائل را هر چه زودتر مدیریت کنیم. نباید برخی اظهارات رسانه‌ها فضای روابط را تحت تاثیر قرار بدهد.

او در پاسخ به سوالی مبنی بر این که با توجه به تحولات اخیر در روابط آذربایجان و ایران، طرح پیشنهادی وزیر امور خارجه روسیه موسوم به طرح ۳+۳ تا چه حد می‌تواند به حل‌وفصل این مشکلات کمک کند، گفت: فرمت‌های متعددی برای حل مناقشات مطرح شده، یکی از این فرمت‌ها سه به علاوه سه است که از زمان اوج گیری بحران در قره باغ مطرح شد. ما فکر می‌کنیم از مسیر گفت‌وگو می‌شود سوء تفاهمات را برطرف کرد و تمامیت ارضی کشورها در گفت‌وگوها می‌تواند مورد تاکید قرار بگیرد، در نتیجه آن را هم می‌توانیم پیاده کنیم. یک فرمت دیگر از گذشته بین ایران، روسیه و آذربایجان وجود داشته، این فرمت هم هدفش توسعه همکاری‌ها در ابعاد سه جانبه بوده و به هر حال، این فرمت‌ها تقویت کننده رایزنی‌ها، گفت‌وگوهای سیاسی و تقویت‌کننده همکاری‌های مشترک و چندجانبه است. معتقدیم زیاده‌خواهی‌های جدید پیچیدگی شرایط را بیشتر می‌کند و نتیجه آن جز بی‌ثباتی نخواهد بود و به نفع هیچ یک از طرف‎ها نیست.

امیر عبداللهیان در ادامه این گفت‌وگو در پاسخ به سوال خبرنگار این شبکه مبنی بر این که به هر حال فرمت ۳+۳ چشم انداز آینده است، الان چه اقداماتی باید انجام داد تا طرف‌ها اوضاع را پیچیده‌تر نکنند، گفت: من فکر می‌کنم تمامی طرف‌ها باید تلاش کنند فضای متشنج در منطقه اشاعه داده نشود. منطقه در این چند ماه گذشته به اندازه کافی تنش را ملاحظه کرده. همه تلاش کنند منطقه به آرامش برگردد. به نظرم، گفتمان‌ها و گفت‌وگوها باید متناسب با ادبیاتی باشد که از همسایه‌ها انتظار می‌رود. ما برخی از اظهارات تندی که این روزها از مقامات آذربایجان مطرح می‌شود را غیرسازنده می‌دانیم و فکر می‌کنم اگر با حکمت با این مسائل برخورد شود، می‌توانیم با دو همسایه خوب آذربایجان و ارمنستان مانند سایر همسایگان مسیر رو به جلویی را تجربه کنیم و امیدوار هستیم همه طرف‌ها به حقوق بین‌الملل احترام بگذارند و محور اصلی گفت‌وگوها و تمرکز ما بر همکاری‌های سازنده باشد. آن‌چه که در حال حاضر در بخش‌هایی ازمنطقه شاهدش هستیم نگران‌کننده است. در منطقه قفقاز تحریک رژیم صهیونیستی، مداخلات خارجی و حضور تروریست‌ها [تنش‌] فضا را تشدید کرده است.

او همچنین درباره این که آیا با این موضوع موافق است که تصویب کنوانسیون مقررات حقوقی دریای خزر، مخصوصا با توجه به این که در این سند ذکر شده است حضور نیروهای خارجی در منطقه جایز نیست، می‌تواند به حل‌وفصل وضعیت کمک کند یا نه، بیان کرد: طبعا یکی از محورهایی که در کنوانسیون ذکرشده است، غیرنظامی ماندن دریای خزر است. ما این موضوع را در دستور کار دولت و پارلمان قرار داده‌ایم. آقای لاوروف از من خواست حل این مسئله را سرعت ببخشیم و من پس از بازگشت به تهران روی این مسئله کار خواهم کرد و پس از آن همکار روسی خود را مطلع خواهم کرد.

وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به این سوال که چه گام‌هایی برای مذاکرات احیای توافق هسته‌ای در وین و بازگشت ایران به توافق هسته‌ای برخواهید داشت، توضیح داد: ما بررسی و مطالعاتمان روی گفت‌وگوهای قبلی و شش دور گفت‌وگوی اخیر وین را به طور فشرده انجام داده‌ایم. به جمع بندی نهایی خیلی نزدیک شده‌ایم و امیدواریم بتوانیم تاریخی را برای بازگشت به مذاکرات وین تعیین کنیم. در عین حال، طرف‎های مقابل وقت دارند با برخی اقدامات عملی خود نیت وارده خود برای بازگشت به تعهداتشان را به ما نشان دهند. در هر صورت، چنانچه تمامی طرف‎ها به تعهدات خود بازگردند و به آن‌ها پایبند باشند، ما نیز سریعا این کار را انجام خواهیم داد.

امیر عبداللهیان در پاسخ به این سوال که چه نظری درباره بحران جهانی انرژی دارد و ایران چه نقشی می‌تواند در برطرف کردن این بحران با توجه به همکاری‌هایش در زمینه انرژی با روسیه انجام دهد، تشریح کرد: من معتقدم تمامی کشورها می‌توانند بر اساس حقوق بین‌الملل در حوزه انرژی همکاری‌های خود را با ایران آغاز کنند و آن را توسعه دهند. این کار در گذشته انجام می‌گرفت. اقدامات یک‌جانبه آمریکا در چارچوب حقوق بین‌الملل عملا نباید تاثیری بر این همکاری بگذارد. ما همیشه خواهان همکاری در زمینه انرژی بوده‌ایم. امروز هم درباره همکاری ایران و روسیه در این زمینه گفت‌وگو کردیم و با خوش‌بینی زیادی به آینده آن نگاه می‌کنیم.

او درباره این که از نظر او چه دلایلی موجب بروز این بحران جهانی شده است و آیا از نظر او دلیل این امر رفتار غیر عقلاتی شرکای اروپایی نمی‌تواند باشد که فعالانه در انرژی جایگزین سرمایه‌گذاری می‌کنند و ظرفیت‌های شرکایی مانند ایران و روسیه را نادیده می‌گیرند، گفت: شخصا معتقدم در سال‌های گذشته، نرخ حامل‌های انرژی به ویژه نفت و گاز در سطح پایین نگه داشته شده است. بخشی از آن به رفتار آمریکا، بخشی به توافقات آمریکا با برخی تولید کنندگان نفت ‌و گاز بر می‌گردد. به نظرم قیمت‌ها دارند به نرخ واقعی و تعادل نزدیک می‌شوند که خبر خوبی برای دارندگان منابع نفت و گاز است. زیرا در طول چند سال به طور مصنوعی قیمت آن‌ها را پایین نگه می‌داشتند. البته طبیعی است که هرضا و تقاضا تعیین کننده نرخ واقعی باشد. ولی طی چند سال اخیر، تصمیمات سیاسی باعث شد قیمت انرژی به طور تصنعی پایین نگه داشته شود و در این زمینه هم ما و هم روسیه ضرر کردیم.

رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در پایان این گفت‌وگو در پاسخ به سوالاتی درباره وضعین واکسیناسیون بیماری همه‌گیر کرونا در ایران چگونه است، توضیح داد: ما خیلی خوشحال هستیم که توانستیم تلاش‌های دولت قبلی برای تولید واکسن را شتاب بیشتری بدهیم. درحوزه تولید در داخل به مرحله خوبی رسیده‌ایم. از ماه آینده حتی به تولید انبوه خواهیم رسید. تلاش زیادی خواهیم کرد از خارج واکسن وارد کنیم. بیش از ۷۰ درصد مردم ما واکسن زدند. همکاری خود برای ادامه واردات واکسن اسپوتنیک وی از روسیه را ادامه می‌دهیم و شرکت مشترکی ساخت اسپوتنیک لایت در داخل را در دست اجرا دارد. خیلی از همکاری‌هایی که در این زمینه با روسیه داشته‌ایم خرسندیم. ما این مسئله را نیز با آقای لاوروف بررسی کردیم. مشخص نیست که کرونا چه زمانی پایان می‌یابد. به همین خاطر، باید برنامه‌های دراز مدتی برای مبارزه با آن تدوین کرد. من برای مردم روسیه آرزو دارم هر چه سریع‌تر پاندمی را پشت سر بگذارند و دراین جا مایلم اهمیت توسعه جهان‌گردی بین دو کشور را خاطرنشان کنم. هر دو ملت به این امر علاقمند هستند و می‌خواهم از اتباع روسیه دعوت کنم به ایران سفر کنند. هر چه بیشتر به دو کشور سفر کنیم، سریع‌تر می‌توانیم برنامه رهبران دو کشور برای تقویت روابط دوجانبه را اجرایی کنیم.