درکشورهای دنیا به زبان های مختلف مردم را تشویق به تزریق واکسن فایزر و مدرنا می کنند اما در ایران واکسن های دسته چندم خارجی وارد کرده اند و مردم هم موش های آزمایشگاهی دیگر کشورها شده اند. درحال حاضر مردم به دلیل اینکه گرفتار کرونا هستند، ترس وجودشان را فرا گرفته است و حاضر هم نیستند پروتکل ها را رعایت کنند؛ بنابراین تا ارمنستان، ترکیه و کردستان عراق می روند تا واکسن تزریق کنند. در این میان، سودجویان و کلاهبردارانی هستند که از این ترس مردم سوء استفاده می کنند و به جای ژل و ماده اصلی واکسن، از آب مقطر یا مواد مخدر یا مواد سمی برای پر کردن ویال ها و شیشه های خالی واکسن استفاده می کنند و نسبت به توزیع ویال ‌های تقلبی در بازار با برچسب واکسن های معتبر اقدام می کنند. مردم نیز از ترس جانشان این واکسن ها را خریداری و تزریق می کنند.

اتفاقی که در ایران در جریان است پاندمی نیست، بلکه قتل عام مردم به دست یک قاتل زنجیره ای به اسم ویروس کرونا است که در همه جا حضور دارد. ناکارآمدی دولتی و بی تفاوتی جامعه نسبت به دستورات و پروتکل های بهداشتی این روزها چنین قاتل زنجیره ای را گستاخ تر و جسورتر کرده است. با ادامه وضعیت نابسامان مدیریت بحران کرونا در ایران، معضلات بیماران یکی پس از دیگری از کمبود سرم و دارو و واکسن گرفته تا اشباع تخت ‌های بیمارستانی سر باز کرده است. وقتی سرم تزریقی و دارو برای بیماران نایاب می شود و چنین اقلام دارویی و درمانی بیماران کرونا حتی در داروخانه های غیربیمارستانی توزیع نمی شود و تازه داروخانه های بیمارستانی نیز آن ها را سهمیه بندی می کنند باید انتظار می بود که سلامت عمومی بازیچه دست سودجویان و کلاهبردان گردد. امروز با پدیده ای مواجه هستیم که سودجویان و کلاهبرداران دارو و واکسن بر سر چهارراه ها و بیمارستان ها و داروخانه ها قرار گرفته اند و تبلیغ واکسن کرونا می کنند. حتی مشتریان خود را در برابر سبد متنوع واکسن ها قرار می دهند و با وعده واکسیناسیون دو نوبته و سه نوبته همراه با آماده بودن مکان تزریق و ارائه کارت واکسیناسیون، مبالغی از ۳ میلیون تا ۱۰۰ میلیون تومان از مردم برای تزریق واکسن های معتبر طلب می کنند.

در حالی که در برخی کشورها سیاست‌ های تشویقی برای افزایش تمایل به واکسیناسیون در دستور کار قرار گرفته است، ایران در نتیجه ممنوعیت واردات واکسن های معتبر با بحران کمبود واکسن و توزیع ویال ‌های تقلبی خطرناک دست و پنجه نرم می‌کند. تنها وعده‌ هایی که در وزارت بهداشت و درمان و ستاد ملی کرونا تاکنون محقق شده است، وعده های مقامات سلامت کشور درخصوص افزایش تعداد مبتلایان و مرگ های کرونایی روزانه در کشور بوده است. مسعود مردانی، عضو کمیته علمی ستاد کرونا البته می گوید پیش ‌بینی چنین شرایط پیچیده‌ ای را این ستاد نداشته است. در صورتیکه این همه ابتلا به کرونا در کشور با رویه های موجود قابل پیش بینی بوده است!

۱۲۰ فوتی کرونایی در تهران و ۴۱۱ فوتی در سطح کشور تنها بخشی از واقعیت موجود است. این آمار بسان نوک کوه یخ می ماند. رعایت پروتکل ‌ها در کشور کمتر از ۳۰ درصد است. بخشی از کاهش محسوس پروتکل ها به دلیل خستگی و کلافه شدن مردم و بخشی نیز به علت دلخوشی مردم به واکسن های تزریق شده در کشور بوده است. بخشی از مردم ایران هم به ویژه جوانان و اقشاری بوده اند که تاکنون مشمول دریافت واکسن در داخل کشور نشده و در سفر به کشورهای خارجی، واکسن تقلبی و بی اثر دریافت کرده اند یا در بازار سیاه و شبکه قاچاق واکسن که توسط کلاهبرداران و سودجویان به راه افتاده و مدیریت می شود، نسبت به دریافت واکسن اقدام نموده اند. پیش از جهش های اخیر ویروس اعلام می شد که مردم دنیا اندکی پس از دریافت نوبت دوم واکسن های معتبر و اثرگذار کرونا ماسک را بردارند و به زندگی عادی بازگردند. این قانون البته مشمول کشور ایران نیز بود، ضمن اینکه پزشکان و کارشناسان حوزه سلامت معتقد بودند که به دلیل واردات و استفاده واکسن های چینی و روسی به کشور و همچنین تولید و استفاده واکسن های ایرانی تحت لیسانس این کشورها حتی پس از نوبت تزریق دوم نیز باید نسبت به رعایت پروتکل ها احتیاط کرد. اما پس از جهش های جدید ویروس، بسیاری از شرکت های واکسن سازی معتبر دنیا ساخت واکسن به روز شده و نسخه جدید کرونا را آغار کردند و برای جلوگیری از ابتلا و مرگ و میر ویروس های جدید، تزریق نوبت سوم و یادآور واکسن را ضروری دانسته اند. اما در ایران چه باید کرد وقتی واکسن معتبر وجود ندارد یا واکسن های فعلی نیز یا با کمبود مواجه هستند یا ایمنی زایی آن ها پایین است؟ راهکار پیشنهادی بازگشت به پروتکل های و شیوه نامه های بهداشتی در سطح جامعه است. مردم باید خود رعایت کنند و به نقطه مطلوبی نائل شوند که رعایت ۳۰ درصدی پروتکل ها به ۸۰ درصد افزایش یابد. تنها از این طریق می توان زنجیره انتقال بیماری را قطع و کرونا دلتا را پشت سر گذاشت.

  • نویسنده : محمدرضا محبوب فر؛عضو انجمن علمی آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت ایران