مونا ربیعیان/ هر چند روند مذاکرات وین با فرارسیدن واپسین روزهای عمر دولت دوازدهم بدون دستیابی به دستاوردی مشخص متوقف شد، با این حال، چشم ناظران و تحلیلگران مسائل ایران به سیاست خارجی دولت سیزدهم دوخته شده است. با این وصف از بررسی روندهای موجود و نیز تحلیل از منظر سیاست جهانی می‌توان تصویری از آینده محتمل در زمینه مهمترین چالش سیاست خارجی ایران ارائه کرد.

نخستین روند به اقدامات گام به گام ایران در کاهش تعهدات برجامی خود در پاسخ به بدعهدی‌های طرف‌های غربی بازمی‌گردد از این منظر به نظر می‌رسد برجام از بعد فنی به نقطه‌ای غیرقابل بازگشت رسیده و تنها بعد سیاسی آن به صورتی ضعیف تداوم یافته که البته همین موضوع مانع از تزاید تصاعدی وضعیت چالش به یک بحران تمام‌ عیار شده است.

از این منظر، کج کارکردی‌ها و ناکامیابی‌های ناشی از عدم پایبندی و تحقق تعهدات برجامی، به ویژه پس از خروج یکجانبه ایالات متحده آمریکا از برجام، منجر به تقویت این دیدگاه در ایران شده که برای ایجاد توازن در مذاکرات بعدی باید هر چه سریع‌تر وضعیت صنعت هسته‌ای را به وضعیت پیشابرجام بازگرداند.

برجام کل مشکلات کشور را برطرف کرده بود

فریدون مجلسی؛ دیپلمات سابق درخصوص برجام در دولت سیزدهم به خبرنگار ما گفت: برجام در گذشته کل مشکلات اقتصادی را برطرف کرده بود اما مجلسی ها و رییس جمهوری بعدی برجام را خنثی کرده اند و این عوامل نابرجامی را به همراه اورده است.

وی در ادامه اظهارداشت: برجام باعث رفع تحریم ها و محدودیت ها را داشته است و برجام در حال حاضر خنثی شده است و این به ضرر ما است نه به ضرر میدان. چرا که رفع مشکلات کشورهای دیگر اولویت است نه برجام و حقوق ملت خودمان.

برجام بی برجام

دیپلمات سابق وی درخصوص امید به بازگشت برجام نیز گفت: بنده امیدی به بازگشت برجام در دولت سیزدهم ندارم چرا که سیاست های منطقه اولویت است تا برجا و این باعث می شود تا وضعیت اقتصادی حاد تر از گذشته شود تا وقتی که امتیازی به طرف برجامی داده شود تا برجام پا بگیرد و ایران باید از جنگ طلبی ها دست بردارد تا بتواند برجام را بپذیرد در حال حاضر البته عناصر داخلی و خارجی نمی گذارند این مشکلات برطرف شود.

وی در پایان درباره برنامه ریزی اقتصادی نیز گفت: لوایح اف ای تی اف ربطی به تحریم ها ندارد و اگر برنامه ریزی دقیقی نشود اف ای تی اف و برجام هم تایید نشود مشکلات اقتصادی روز افزون بیشتر می شود و تا وقتی که برجام تایید نشده است اقتصادی قاچاقی و کژدار مریض ادامه خواهد داشت و مردم هم در این میان درامدی نخواهند داشت و این کار را مشکل خواهد کرد و خطر برای سیاستمدران ایجاد خواهد شد.