مونا ربیعیان/ از نظر دولت، مساله احیای برجام یک مساله ملی است و نباید ابزار انتخاباتی قرار بگیرد. دولتمردان معتقدند برخلاف عده ای، هیچ وقت از جیب مردم و منافع ملی برای منافع جناحی و انتخاباتی هزینه نکرده‌اند. این را نمی‌گوییم که در ارزیابی مشکلات کشور، دولت را از خطا مبرا بدانیم اما در شرایط کنونی، تلاش مذاکره‌کنندگان برای رفع تحریم ها و سعی در گشودن درها به روی زندگی مردم، نمی‌تواند از نظرها دور بماند یا به گونه‌ای ورارونه جلوه داده شود.

آیا می توان تحریم را که عنصر اثرگذار در مشکلات کشور است، نادیده گرفت؟، دولت تاکید می‌کند که در احیای برجام هیچ انگیزه ای جز رفع تحریم و بهبود وضعیت معیشت مردم ندارد.

امروز اما با توجه به شرایط کشور و نزدیک شدن به انتخابات، انگیزه های بسیاری وجود دارد تا عده ای به دنبال هر راهی برای سیاه نشان دادن فضای کشور و سنگ انداختن بر سر راه هر گشایشی باشند و برای رسیدن به مقاصد خود، مسیر تخریب دولت و ناامیدی بیشتر مردم را در پیش گرفته اند.

دهک‌ها در طبقه متوسط در حال تبخیر شدن و سقوط به طبقه پایین!

احمد بخارایی، جامعه‌‌شناس و عضو هیات علمی دانشگاه درخصوص اینکه کاندیداهای ریاست جمهوری فقط برای اقشار ضعیف «شعار« می‌دهند به خبرنگار ما گفت: کاندیداهای ریاست جمهوری صحبت روشن و واضحی در خصوص معیشت مردم ؛خط فقر مطلق و خط فقر نسبی و اینکه چه برنامه هایی واقعا وجود دارد عنوان نمی کنند و فقط شعاری و کلی حرف میزنند. عمدتا کاندید ها درگیر مسائل سیاسی هستند یا مطلق به جناح چپ یا راست یا میانه رو این ها نامگذاری است که گذاشته می شود و عمدتا در گیری سیاسی است.

وی در ادامه افزود: متاسفانه باید این را بگویم که همه این افراد در یک چیز مشترک هستند و آن هم این است که اختلاف شدید طبقاتی که در جامعه وجود دارد و در حال حاضر می توان گفت که حدود ۸۰ درصد اعضای جامعه در دهک های ۱ و ۲و ۳(دهک های محروم) جمع شدند و کمترین درامد را دارند و حدود ۱۵ درصد در دهک های۴ تا۷ درصد (دهک های متوسط) و حدود ۵ در صد در هک های ۸ به بالا(دهک های پردآمد) هستند به این نحو تقسیم شده است و به این معنا است که دهک متوسط درحال تبخیر شدن است و نزول پیدا کرده به دهک های پایین.

طبقه نوکیسه در بین کاندیدها

این جامعه‌شناس از طبقه نوکیسه گفت: کاندیدها برنامه منسجمی ندارند به جز شعارهایی که می دهند طی این سال ها راست ها؛ چپ ها و میانه رو ها هر کسی هر لیبل و برچسبی برای خودش انتخاب کرده است اومدن و رفتن و همچنان اتفاقی که رخ داده است این طبقه نوکیسه که متعلق به همه این جناح های سیاسی است و خودشان سردم دار این  طبقه هستند چرا که خودشان صاحب قدرت هستند و از منافع خودشون دفاع می کنند این طبقه نوکیسه همچنان در حال رشد است و فرصت ها بین خودی ها به صورت نابرابر توزیع می شود و اختلافات بیشتر و بیشتر می شود و ما شاهد دو قطبی شدن جامعه هستیم.

وی از فقر ۸۰ درصدی مردم اظهارداشت: امروزه شاهد این هستیم که حدود ۷۰ درصد مردم زیر خط فقر مطلق هستند و همین طور نرخ بیکاری سیر صعودی دارد و شاهد اشفتگی اجتماعی بیشتر از گذشته هستیم بنابراین اینکه شما می گوید که کاندیدها شعار می دهند این صحبت ها وضوح ندارد دلیل آن این است که تفکر ریشه ای که در همه جناح ها مشترک است برمی گرد به اصل ۲۲ و ۴۷ قانون اساسی که علی الظاهر چهره و بیان قشنگی دارد اما متاسفانه همان علت اصلی است. بر اساس اصل ۲۲ قانون اساسی: حيثيت ، جان ، مال ، حقوق ، مسكن و شغل اشخاص از تعرض مصون است مگر در مواردي كه قانون تجويز كند این علی الظاهر قشنگ است وقتی که مال و ثروت به طور ناعادلانه اندوخته شود انوقت در حمایت قانون هم قرار بگیرد طبیعی است که نظام سرمایه داری بی رحمی ایجاد می شود که پوشش قانونی هم پیدا می کند در همان اصل ۲۲ عنوان می شود: مالکیت اگر از راه مشروع باشد محترم است. آیا این مشروع بودن روشن است؟!

وی در ادامه از جامعه ای که قرار بود ساخته شود اما نشد گفت: درجامعه امروز ما کسانی که انقلاب کردند که مستضعفین را می خواستند حاکم کنند بر مستکبرین حالا برخی مستضعفین، مستکبر شدند از راه نامشروع در جامعه شاهد این هستیم کسانی که سرکار امدند وچیزی نداشتند امروزه در کبر وغرور و ثروت غرق شده اند ظاهراً مشروع هم هست پس این مشروع بودن تحت حمایت قانون هم هست.

وی در ادامه افزود: در حال حاضر یک آشفتگی وجود دارد که ریشه ان همان قانون اساسی است تا این که امروز ما شاهدیم حتی در مصرف کالری و پروتئین در میزان تعیین خط مطلق و… بازتولید می شود‌.

طبقه پایین عمدتا تقلیدگرا هست

احمد بخارایی از ارتباط مستقیم نوع تغدیه جسمی و تفکر مردم گفت: ارتباط مستقیم وجود دارد بین نوع تغذیه و سطح زندگی مردم با نوع تفکر انها وقتی افراد از لحاظ اقتصادی ضعیف باشند از لحاظ فکری هم ضعیف هستند و هیجانی برخورد می کنند در همه جوامع که انقلاب ایجاد می شود طبقه متوسط رهبری می کند طبقه پایین و فقیر هم عملا پیاده نظام هستند و این هیجان است که یک عنصر برجسته ای است در صورت کلان که انقلاب باشد یا انتخابات ایران بنابراین خیلی از نگاه فرد جامعه شناس امرغیر منتظره ای نیست.

وی در ادامه افزود: که فرد در فقر غرق است اما موقع انتخابات زیر پرچم یکی از کاندیدها باشد در ایران بحث ایدئولوژی هم مطرح است این سو استفاده از نگاه مذهبی می شود. طرف فقیر هست به دلیل فقر اجتماعی و فقر سیاسی را نیز به دنبال می آورد فقر سیاسی چیست؟  فقری که ندانسته از فردی حمایت کند که متوجه نباشد.

این آسیب شناس اجتماعی سوالاتی از کاندیدهای انتخاباتی کرد و افزود: از کاندیدها باید پرسید دوقطبی شدن جامعه چه تبعاتی همراه دارد؟ چه برنامه عملیاتی دارید؟ دوتا رویکرد داریم در نظام رفاه اجتماعی: توانمند کردن اجتماعی با رویکردامداد رسانی. اینها بگویند تفاوت این دو چی هست؟ چطور چند میلیون خانواده مورد نیاز را پیدا کنید؟ سن ازدواج افزایش پیدا می کند خانواده های مجرد حقوق از کجا می آورند؟ وقتی ۷۰ درصد در دهک های ۱ و ۲ که عمده مردم هستند از هیچ نهاد دولتی و رسمی حقوق دریافت نمی کنندضعیف ترین افراد جامعه چه کسانی هستند؟ زنان بی سرپرست یا سرپرست خانوار هستند یا زنانی که از خانواده جدا شده اند در شهر کی متکلف است؟ طرف دندان درد دارد نمی تواند برای درمانش برود این ها رو توضیح دهند کاندیدها. من تردید دارم که اصلا کاندیداها این مباحث رو عمیقا متوجه شوند، ارایه راهکار حالا بماند!  تازه بعداز راهکار لازم است عملیاتی شود آن هم بماند! گام اول مهم است

رفتارهای هیجانی به علت فقر اجتماعی

وی در ادامه از وجود ایدئولوژی در کشور و رفتار تقلیدگرایانه مردم گفت: آدمی که فقیر است فقر اقتصادی، فقر فرهنگی ؛ فقر اجتماعی  و فقر سیاسی دارد این ایدئولوژی به آن اضافه شده است که تقلید گرایانه است که ببینین چه می گویند و ملاک و اعتبارشان فقر می کند این ها وقتی ملاک شود البته هرچند که در انتخابات مجلس در سال ۹۸ دیدیم که حدود ۶۰ درصد کسانی که می توانستند رای دهند شرکت نکردند اما در انتخابات خرداد آینده ماه پیش بینی می شود بیش از ۵۰ درصد در دوره دوم ممکن است شرکت کنند. این هیجانات است وقتی گفته می شود فقر اجتماعی همین است که عاقلانه رفتار نمی کنیم.

احمد بخارایی در پاسخ به اینکه چرا کاندیدها از فرق بین زن و مردم صحبت نمی کنند و چرا در این مدن بیشتر زنان استخدام شرکت ها و تولیدی ها می شوند آن هم با حقوق پایین گفت: اشل بالاتر توزیع ناعادلانه فرصت ها چه دست زن و مرد باشد به تفکیک جنسیتی که الان شما عنوان کردید تفکیک تخصص و شایسته سالاری چه در عرصه تولید چه در عرصه سیاسی اجتماعی یا در دانشگاه ها مگر در دانشگاه ها شایسته سالاری است هرکه توانمندتر است ارزش برایش قائل هستند همه جا همین است کسی که شایسته تر است به حاشیه رانده می شود در کارخانه ها هم به حای اینکه تبعیض مثبت باشد یک زن و مرد در یک حد است توانمندی شما دست زن را بگیری حتی تبعیض قائل بشوید به نفع زن که این بتواند خودشو بالا بکشد اینجا برعکس است و کسانی که صدایشان به جایی نمی رسد و ضعیف است بیشتر توسرش میزنند تا پایین تر برود همانطور که اشاره کردم به طبقات نوکیسه ؛ طبقات نوکیسه کسانی هستند که شایستگی ندارند و همان ها پرچم دار می شوند در کارخانه مشاهده می کنید در دانشگاه هم من یانجوری میبینم به جریان قدرت وابسته نیست در پژواک داشتن ضعیف است همه جا ضعیف کشی است چرا این افراد رها شده اند.