دکتر سعید نمکی در دیدار مدیر منطقه‌ مدیترانه شرقی سازمان جهانی بهداشت، ضمن خیر مقدم به دکتر المنظری، گفت: از دکتر هملمن تشکر می‌کنم و به خصوص در زمینه کمک‌هایی که به گرفتن وام بانک جهانی و تجهیز مراکز ما کردند ممنونم. ما ایرانی‌ها هیچ وقت محبت‌ها را فراموش نمی‌کنیم گرچه شما هم هرگز به ما بدی نکردید ولی ما بدی ها را هم می بخشیم. ما سرزمینی گسترده با فرهنگی دیرینه هستیم و این گستردگی علی‌رغم اینکه یک نقطه قوت است اما با توجه به گستره اقلیم و تنوع ژنتیک، رفتار و فرهنگ مدیریت چنین کشوری در شرایط پاندمی دشوار است. ولی ما با یاری خداوند توانستیم در اوج تحریم‌های ظالمانه که حتی کوچک ترین امکانات پزشکی از مردم ما دریغ شد، اقدامات مناسبی در عرصه مدیریت کرونا انجام دهیم.

وی افزود: شروع کار ما برای مدیریت کووید۱۹ حداقل به یک ماه و نیم قبل از ورود ویروس به کشور بازمی گردد. ما به محض گزارش وجود ویروس در ووهان چین تیم‌هایی بسیج کردیم و مردم را از خطرات کرونا آگاه کردیم، بیش از ۱۰۰ هزار تخت نقاهتگاهی آماده کردیم و حدود یک ماه قبل از گزارش اولین موارد کرونا، مرزهای خودمان را با چین بستیم و دانشجویان ایرانی ساکن ووهان چین را به کشور آوردیم و قرنطینه کردیم و بدون کوچک ترین آلودگی به زندگی عادی بازگشتند.

وزیر بهداشت افزود: ما در زمانی که هیچ کیت تشخیص کرونا به دستمان نرسیده بود با انستیتو پاستور ایران طراحی کیت تشخیصی انجام دادیم. ما سریعا دو آزمایشگاه تشخیص PCR در انستیتو پاستور و دانشکده بهداشت راه اندازی کردیم و سپس در مدت کوتاهی  به ۶۴ مرکز برای pcr در کشور رسیدیم. آنچه حاصل این حرکت شد این بود که وقتی موج کووید به ما رسید برخلاف سایر کشورهای اروپایی و آمریکایی که زیرساخت بهتری داشتند هرگز در ایران هیچ بیمار ما در پشت درب هیچ بیمارستانی نماند و بیش از ۲۰۰ هزار تبعه افغانستان را که حتی برخی کارت اقامت نداشتند رایگان درمان کنیم.

وی گفت: پس از گذر از پیک اول بیماری در دو اپی‌سنتر قم و گیلان، خود را آماده کردیم برای بیماریابی بیشتر و بسیج ملی علیه کووید ۱۹ تشکیل دادیم و از تمام امکانات کشور کمک گرفتیم تا از این طریق سرریز بیماران به بیمارستان جلوگیری کنیم و سبب شد تا در زودترین زمان مریض ها را شناسایی کرده و به آنها مراقبت لازم را ارائه دهیم و با مراقبت در منزل بار کاری بیمارستان‌ها را کاهش دادیم.

وزیر بهداشت تاکید کرد: یکی از مشکلات ما تامین اکسیژن بود که خوشبختانه به شکل ضربتی توانستیم بیمارستان‌ها را ساپورت کنیم و امروز ما مشکلی به عنوان کمبود اکسیژن در بیمارستان‌ها نداریم. داروهایی مثل فاویپیراویر و رمدیسیور را گرچه سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد خیلی موثر نیستند ولی به سرعت به تولید آنها رسیدیم. در عرض دوماه به عنوان تولید کننده مهم ماسک، گان، ونتیلاتور و… بدل شدیم و حتی امکان صادرات آن برایمان به وجود آمد.

وی همچنین گفت: در بسیج ملی که در فاز سوم بیماری با نام شهید سلیمانی راه اندازی شد علاوه بر بیماریابی و افزایش تست‌های کرونا از روزی ۱۲۵۰۰ تست به بیش از ۷۰ هزار مورد، توانستیم مرگ ها را در عرض ۵۰ روز به ۲۰ درصد از رقم قبلی کاهش دهیم. ما سرزمین گسترده‌ای هستیم و مرزهای فراوان داریم، از روزهای اول در مرزها تیم‌های مراقبتی گذاشتیم و علاوه بر تست PCR، رپید تست هم به خدماتمان اضافه شد و امروز بحث سکانسینگ ویروس را دنبال می‌کنیم و در جاهای مختلف کشور این موضوع را هم مستقر کردیم و با همین شیوه هم جهش‌های موتاسیون یافته را تشخیص دادیم. البته ما انتظار داریم سازمان بهداشت جهانی در بحث سکانسینگ به کمک بیشتری کند.

نمکی ادامه داد: به دلیل فشار ناشی از تحریم‌ها ما سریعا پروتکل‌هایی تدوین کردیم که مردم بتوانند کارهای اقتصادی را دنبال کنند و خوشبختانه هیچ مرکز تولید و هیچ کارخانه‌ای در روزهای اپیدمی تعطیل نشد. اخیرا در یکی از استان‌های جنوبی که صنایع پتروشیمی دارند دیدم که حتی یک روز هم تعطیل نشدند حداکثر و مورتالیتی رِیت مجموعه در میان هزاران کارگر فقط ۴ نفر بود و این نشان می‌دهد اجرای پروتکلها در مراکز صنعتی ما بسیار جدی است.

وزیر بهداشت گفت: تحقیقات مفصلی در رابطه با کرونا انجام دادیم که در رابطه با راه‌های پیشگیری، مراقبت از بیمار و… بود. یکی از افتخارات ما این بود که در کنار این پاندمی به بحث NCD پرداختیم و برای ما اثبات شد اگر NCD مورد توجه قرار نگیرد یکی از عوامل مهم مرگ و میر در افرادی خواهد بود که به کرونا مبتلا می‌شوند. به همین دلیل واکسیناسیون گروه آسیب پذیر، مراقبت از بیماران مزمن، زنان باردار و… برنامه‌هایی بود که هرگز فراموش نشد و به این نسبت هیچ بیمار اورژانس غیر کرونایی از خدمات بیمارستانی محروم نشد.

وی با اشاره به حمایت‌های مقام معظم رهبری از سیاست‌های وزارت بهداشت و پروتکل‌های بهداشتی، گفت: ایشان یکی از قوی‌ترین رعایت‌ها را به عنوان یک پیشوا انجام دادند. ایشان در مراسم عزاداری هم تنها بودند تا آموزشی برای رعایت پروتکل بهداشتی باشند و این قدرت را به ما دادند که در اعمال پروتکل‌ها در تمام مراکز دینی، مذهبی و… اقدام کنیم. ستاد ملی مدیریت کرونا با حضور رئیس جمهور دومین عامل موفقیت ما بود و با تایید و تنفیذ رهبری تصمیمات این ستاد بر همه لازم الاجرا است و این ستاد حتی قوانین مجلس شورای اسلامی را می‌تواند نقض کند و قوانین جدید دهد.

وزیر بهداشت افزود: با این حمایت‌ها ما تیم قوی کارشناسی داشتیم و معاونین این وزارتخانه حتی یک روز مرخصی نرفتند و ۱۳ ماه است که همکاران من در حال کار هستند. چالش فعلی ما موتاسیون ویروس است که از روز اول اعلام کردم این ویروس بسیار پیچیده است و نمی‌توان گفت آینده این ویروس چیست و باید با آن شطرنج بازی کنیم. تنها چیزی که میدانیم این است که هنوز فاصله گذاری اجتماعی بهترین راه پیشگیری از ابتلا است. موتاسیون‌ها گرفتاری تازه‌ای است و در نقاطی از کشور علی‌رغم مراقبت‌ها گرفتار موجی از بیماری با واریانت موتاسیون یافته شدیم، البته فعلا تنها نوع انگلیسی در کشور گزارش شده است و نوع آفریقایی و سایر واریانت‌ها را نداشتیم اما ویروس نیاز به ویزا و پاسپورت ندارد و به ما و همه جهان هم می‌رسد.

وی دومین چالش را در زمینه واکسیناسیون دانست و اظهار کرد: واکسیناسیون در کشور به شدت در بحث تولید دنبال می‌شود و قدمتی حدود ۱۰۰ سال در انستیتو پاستور و رازی داریم و ما یکی از واکسن‌سازهای مطرح منطقه بودیم آن هم زمانی که در آسیا هیچ کس واکسن نمی‌ساخت. این دانش مجددا با همکاری دانشمندان ما و انتقال دانش فنی از بیرون از مرزها در حال احیا است.

وزیر بهداشت گفت: دو واکسن در انستیتو رازی و مجموعه برکت در دست اجراست و واکسن برکت فاز اول  انسانی را طی کرده است و پاسخ بسیار خوبی گرفتیم و در حال آغاز فاز دوم هستند و واکسن رازی هم از این هفته فاز اول مطالعات بالینی را آغاز خواهد کرد و واکسن‌های دیگر هم به زودی به این فاز می‌رسند. از انتقال دانش فنی از کوبا استفاده کردیم و در پاستور این اقدام در حال انجام است و امیدواریم در آینده نزدیک به بازار مصرف بیاید و حتی بتوانیم به کشورهای دیگر با هماهنگی WHO صادر کنیم.

نمکی افزود: تا قبل از رسیدن واکسن داخلی برای واکسیناسیون افراد در خطر از واکسن وارداتی استفاده می‌کنیم. واکسن اسپوتنیک به این منظور وارد شد و از کادر درمان ICU ها آغاز کردیم و ۱۰۰ هزا دوز دیگر وارد کردیم و ۳۰۰ هزار دوز دیگر در راه است. همزمان ساخت مشترک اسپوتنیک در کشو را آغاز می‌کنیم و امیدواریم با صدور سرتیفیکیت اقدام به صادرات این واکسن به کشورهای منطقه کمک کنیم. واکسن ساینوفارم چین را پس از اخذ تاییدیه وارد می‌کنیم و همینطور از دو کارخانه هندی بهارات و آسترزنیکا و یک برند دیگر هند که تولید می‌شود، وارد می‌کنیم.

وزیر بهداشت گفت: ما امیدواریم در آینده نزدیک قبل از پایان سال خودمان بتوانیم اکثر افراد را گروه پرخطر را واکسینه کنیم. از سازمان بهداشت جهانی می‌خواهیم به ما کمک کنند هرچه زودتر سهمیه کووکس را سریع‌تر دریافت کنیم تا پیش از موج جدید گروه در معرض خطر را واکسینه کنیم.

وی در خاتمه افزود: از شما تقاضا می‌کنم راستی آزمایی آمار کشورهای منطقه صورت گیرد. یکی از دقیق ترین آمار منطقه مربوط به ما است و برای ما غم انگیز است که کشور ما با کشوری مقایسه می‌شود که وضعیت به مراتب بدتری دارد ولی اعلام می‌کنند روزی ۴ مرگ و ۱۱ ابتلا داشت؛ در حالی که ما اعلام کردیم ۷۶ مرگ داشته‌ایم. برخی از این کشورها سیستم بیماریابی و ثبت داده ندارند، همسایه‌ای داریم که مراسم مذهبی برگزار می‌کند و می گوید هیچ اتفاقی نیفتاد و این دستاویزی برای گروهی تندرو در کشور می‌شود که ما را تحت فشار قرار دهند و بگویند چرا از آنها می‌خواهیم مراسم برگزار نکنند. یکی از رسالت‌های سازمان‌های جهانی کمک به کشورها است. نمیتوان قبول کرد کشوری در همسایگی هند با آن آمار، موارد بیماری چنین کمی داشته باشد. به ما در شفاف سازی اطلاعات اعلامی کشورهای منطقه کمک کنید.